Delftse Ommegang en Gilde Onze-Lieve-Vrouw van Jesse
De Delftse Ommegang sinds de Middeleeuwen
De Ommegang ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van Jesse, kortweg genoemd de Delftse Ommegang, is ontstaan na de wonderbaarlijke genezing van de blinde Machteld bij het voormalige beeld ‘Onze-Lieve-Vrouw van Jesse’ in 1327. In de Middeleeuwen was het een meerdaags groot feest, maar in 1572 kwam daaraan door de reformatie een einde. Pas in 1929 is men de Ommegang opnieuw gaan lopen, maar dan als een stille bidtocht, en dat is ze nu nog steeds.
De Delftse Ommegang anno nu
De tegenwoordige bidtocht vangt aan met een bijeenkomst in de Hippolytuskapel. Daarna voert deze door het centrum van Delft, via de plaats van het wonder, naar de Maria van Jessekerk. Daar wordt vervolgens feestelijk de eucharistie gevierd waarvoor doorgaans een bijzondere gastcelebrant wordt uitgenodigd. Ieder jaar heeft de Ommegang een thema dat aansluit bij de actualiteiten.
Geen vaste datum
De Delftse Ommegang is wat we noemen een ‘roerende feestdag’, oftewel een jaarlijkse feestdag waarvan de datum niet vaststaat maar afhangt van een berekening. In 1327 werd bij oorkonde vastgelegd dat, zolang de stad zou bestaan, jaarlijks op de eerste zondag na Sint Odulfus (12 juni) de Ommegang zou worden gehouden. Dat is dus altijd op de zondag die valt tussen 13 en 19 juni.
Het beeld ‘Maria van Jesse’
De Ommegang is vernoemd naar een middeleeuws Mariabeeld geheten Onze-Lieve-Vrouw van Jesse, dat ooit het middelpunt van de Delftse Mariaverering was. De naam verwijst naar haar afstamming, namelijk Isaï of in het Nederlands Jesse, de stamvader van het geslacht van David. Het beeld stond in de toenmalige Hippolytuskerk, de huidige protestantse Oude Kerk, en is in 1572 bij de beeldenstorm verloren gegaan.
Hoewel de naamovereenkomst anders doet vermoeden, staan Gilde en Ommegang formeel los van de Maria van Jessekerk, die pas sinds 1971 zo heet. Ze zijn allemaal genoemd naar hetzelfde beeld. In 1939 heeft deze kerk een antiek beeld aangekocht dat grote gelijkenis vertoont met het oorspronkelijke verloren gegane beeld, en dat vervolgens de naam kreeg Maria van Jesse. Voor dit beeld heeft deze kerk een kapel ingericht met een ingang aan de Jozefsteeg te Delft.
Het Gilde Onze-Lieve-Vrouw van Jesse
Het Gilde Onze-Lieve-Vrouw van Jesse bestond al voor 1347, en is heropgericht in 1939. Het maakt deel uit van de Sint Ursulaparochie te Delft. Sinds haar oprichting heeft het als belangrijkste taak om zorg te dragen voor de jaarlijkse organisatie van de Delftse Ommegang op een zondag in juni.
Het Gilde bestaat uit een gildedeken, een gildekapelaan, een hoofdgroep waarvan de heren gildemeester en de dames gildevrouwe genoemd worden, en gildeleden (m/v). Deel van het Gilde maakt ook uit de jaarlijks wisselende voorzitter van Sanctus Virgilius, de studentenvereniging die de Ommegang vanaf 1929 revitaliseerde. Gildemeesters en -vrouwen in functie zijn herkenbaar aan hun Mariablauwe mantels en zilveren medaillons. Bij gelegenheden wordt het blauwe vaandel gedragen.
Het Gilde is bereikbaar via email: gildeolvvanjesse@gmail.com.